Histriyonik kişilik bozukluğu, duygusal ifadelerde aşırı dramatiklik, dikkat çekme arzusu, duygusal değişkenlik, başkalarının dikkatini çekmek için abartılı davranışlar sergileme ve hayal gücünün zenginliği ile karakterizedir. Başkalarının ilgisini çekebildikleri sürece canlı, neşeli, cilveli veya çapkındır. Kendileri grubun odağı olduğu sürece ilişkileri kuvvetlidir. Cinsel anlamda baştan çıkarıcı davranışlar sergileyebilir, duygularını etkileyici tarzda dışa vurur. Bu kişilik bozukluğuna sahip olan kişiler kendi kişisel durumlarını gerçekçi olarak değerlendiremezler ve karşılaştıkları güçlükleri abartma ve dramatize etme eğilimi sergilerler. Kolayca sıkıldıklarından çok sık iş değiştirebilirler ve hayal kırıklığı yaşarlar. Yenilik ve heyecan arzularından dolayı kendilerini tehlikeli durumlara sokarlar. Bu unsurlar onların daha sık depresyona girmelerine sebep olabilir. Bu kişilik bozukluğuna sahip olan kişiler, genellikle ilgi odağı olmayı, beğenilmeyi ve övülmeyi severler. Kendi kişisel görüş ve düşüncelerini abartma eğilimindedirler ve başkalarının ilgisini çekmek için çarpıcı ve teatral bir şekilde davranabilirler.
Histriyonik kişilik bozukluğu, kişinin yaşamını olumsuz yönde etkiler. Diğer insanlarla ilişkileri karmaşık olabilir ve derin, sağlam bağlar kurmakta güçlük çekebilirler. İlişkilerinde sık sık dikkat çekme ve dramatik tepkiler sergileme eğilimi, etrafındaki insanları yorabilir ve ilişkileri sürdürmeyi zorlaştırır.
Bu kişilik bozukluğu olan kişiler genellikle başkalarının onayını almak ve kabul edilmek için aşırı çaba gösterirler ve reddedildiklerinde aşırı tepkiler verebilirler. Bu da iş ve sosyal hayatlarındaki başarıları olumsuz yönde etkileyebilir.
Tedavi, bireyselleştirilmiş terapiler ve ilaç tedavisini içerir. Terapi, kişinin duygusal tepkilerini yönetme, ilişki becerilerini geliştirme, duygusal ihtiyaçlarını anlama ve daha sağlıklı bir yaşam sürmeyi öğrenmeye odaklanır. Tedavi sürecinde, kişinin daha işlevsel ve sağlıklı davranışlar geliştirmesi desteklenir.
Tanı Kriterleri (Dsm-5)
Aşağıdakilerden en az beşi ile belirli, aşırı duygusallık ve ilgi çekme arayışı ile giden yaygın bir örüntü;
1-İlgi odağı olmadığı durumlarda rahatsız olur.
2-Başkalarıyla olan etkileşimleri cinsel yönden, ayartıcı, uygunsuz davranışlarla belirlidir.
3-Birden değişen, yüzeysel duygular gösterir.
4-İlgi çekmek için dış görünümünü kullanır.
5-Gereğinden çok etkilemeye yönelik, ayrıntıdan yoksun konuşma biçimi vardır.
6-Yapmacık davranır, gösteriş yapar, duygularını abartılı gösterir.
7-Kolay etki altında kalır.
8-İlişkilerin olduğundan daha yakın olması gerektiğini düşünür.
