Sanal Bağımlılıklar: İnternet Bağımlılığı ile İlişkili Diğer Bozukluklar

İnternet Bağımlılığı

İnternet bağımlılığı, bir bireyin yaşamının çeşitli yönlerinde, uzun süreli ve önemli ölçüde işlevsel bozulmaya yol açan, sorunlu, zorlayıcı internet kullanımı olarak tanımlanır. Ek olarak, internet bağımlılığı ile ilişkili bir dizi farklı bozukluk tanımlanmıştır.

Ergenler (12-19 yaş) ve genç yetişkinler (20-29 yaş), internete diğer yaş gruplarından daha fazla eriştiği ve interneti daha fazla kullandığı için internetle ilişkili davranış sorunları açısından daha yüksek risk taşırlar.

 

Çevrimiçi kumar oynama bozukluğu: Çevrimiçi kumar, özellikle günümüzün ergenleri arasında oldukça popüler hale geldi. Bugünün gençliği, modern yazılımlar ve arama motorları hakkında daha fazla bilgiye sahipler ve ekstra paraya daha fazla ihtiyaç duyuyor. Dolayısıyla, kumar oynama fırsatı bulmaları onlar için daha kolay olmakla kalmıyor, aynı zamanda daha fazla para kazanmak için çok cazip oluyor.

Kumar çevrimiçi olarak neredeyse her zaman mevcuttur ve bu, sorunlu kumarbazların kumar oynama fırsatlarını artırır. Bu nedenle bu rahatsızlık bu tarihte daha çok sorun haline geldi ve üstesinden gelinmesi bu kadar zor.

İnternette oyun oynama bozukluğu (ICD-11 Oyun bozukluğu): 2000’lerde geniş bant teknolojisinin, avatarların yaratılmasına izin veren oyunların, ‘ikinci hayat’ oyunlarının ve MMORPG’lerin (çok oyunculu çevrimiçi rol yapma oyunları ) ortaya çıkmasıyla sıklığı ve ciddiyet arttı.

World of Warcraft, çevrimiçi olarak en büyük MMORPG topluluğuna sahiptir ve oyunun bağımlılık yapıcı nitelikleri hakkında bir dizi çalışma yapılmıştır. Oyunun bağımlıları çocuklardan olgun yetişkinlere kadar uzanır. İyi bilinen bir örnek, çevrimiçi oyunlara ilgi duymasıyla hayatı gerileyen bir üniversite profesörü olan Ryan van Cleave’dir. Nörobilim alanında araştırma geçmişi olan doktor Andrew Doan, kendi bağımlılıklarıyla video oyunları oynayarak mücadele etti. Bu amaçla dokuz yıl boyunca 20.000 saatin üzerinde oyun oynadı.

Çevrimiçi oyun bağımlılığı, BF Skinner’ın belirli bir davranışın sıklığının o davranışın ödüllendirilmesi ve cezalandırılmasıyla doğrudan bağlantılı olduğunu iddia eden edimsel koşullanma teorisi ile açıklanabilir. Bir davranış ödüllendirilirse, tekrarlanma olasılığı daha yüksektir. Cezalandırılırsa bastırılır.

Massachusetts’teki McLean Hastanesinde klinik psikolog olan Orzack, World of Warcraft (WoW) oyuncularının yüzde 40’ının bağımlı olduğunu iddia ediyor. Orzack, denekte istenen davranışı optimize etmenin en iyi yolunun doğru davranış için ödüller sağlamak ve ardından deneğin bir ödül verilmeden önce bu davranışı sergilemesi gereken sayıyı ayarlamak olduğunu söylüyor. Örneğin, bir farenin yiyecek almak için bir düğmeye basması gerekiyorsa ve düğmeye kaç kez basması gerektiğini bilmiyorsa daha hızlı ve daha sık basacaktır. Buna benzer şekilde, World of Warcraft’taki mor (destansı) eşyaları örnek verebiliriz. World of Warcraft’taki oyuncular, bazen yalnızca %0,01 olasılıkla öldürülen bir canavar tarafından düşürülme şansı olan, bir şans sistemine dayalı özel bir öğeyi aramak için haftalarca zaman harcarlar. Eşyanın nadirliği ve eşyayı elde etmenin zorluğu, oyuncuya eşyayı aldıktan sonra akranları arasında bir statü verir.

Aslında bir finans muhabiri olan Jim Rossignol, bağımlılığının üstesinden gelmek için internet oyunları ve oyun kültürü alanında haber yapmaya başlamıştır. Böylece gündelik hayatı açısından yıkıcı olan dürtülerini yapıcı bir alana çekerek üstesinden gelmiştir.

Kompulsif cinsel davranış bozukluğu (sorunlu İnternet pornografisi kullanımı):

Sanal cinsellik (siberseks): İnternet kullanımının bütün dünyada büyük bir hızla yaygınlaşması, cinsel yaşamı da içeren sarsıcı değişiklere yol açmıştır ve internet vasıtasıyla geniş bir çeşitlilikte farklı cinsel haz kaynaklarına ulaşmak kolaylaşmıştır. Başta bağımlılık olmak üzere, DEHB ve daha başka birçok ruhsal ve davranışsal sorunu olan kişilerin de internette cinsel aktivitelere aşırı yönelmesi olasıdır. Sanal cinselliği aşırı kullananlarda partnerle cinsel temas ve genel anlamda yakınlık kurmaktan ciddi şekilde geri çekilme olmaktadır. Çevrimiçi mecralarda cinsel içerikli görüntüleri izlemek, cinsel içerikli sohbetlere katılmak, cinsel eş bulmak, cinsel içeriklerin değiş tokuşunda bulunmak mümkündür. Çevrimiçi olarak yeni cinsel aktiviteler keşfedilebilir ve hızla saplantı haline gelebilir. Genellikle katılımcıların mastürbasyon yapması bu eylemlere eşlik eder. Bu etkinliklerin sonucunda suçluluk duygusu, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, ekonomik kayıplar, yasalarla başın derde girmesi, işyerinde verim düşmesi, işini kaybetme, evlilik ve aile ile ilgili krizler gibi bir dizi sorun ortaya çıkabilir. Bu sorunlar tek bir eylemden kaynaklanabileceği gibi sanal mecralarda aşırı vakit harcama sonucu da oluşabilir.

Aşırı pornografi kullanımı: İnternetin günlük hayatın ayrılmaz bir parçası olması pornografik içeriklere ulaşmayı da kolaylaştırmıştır. Sorunlu kullanıcılar, arzu ettikleri uyarılma düzeyine ulaşmak için giderek artan miktarda porno izlemeye başlar. Çevrimiçi pornografinin sonsuz çeşitlilik sunması ve ulaşımının kolay olması da kullanım oranını artırır. Pornografide sürekli değişen seksi imajlar, farklı fiziksel özellikleri olan partner seçenekleri, neredeyse sonsuz çeşitlilikteki cinsel eylemleri gerçek hayattaki bir partnerle deneyimlemek mümkün olmayacağından kişilerin çoğu zaman partnerlerine cinsel ilgileri kaybolur.  Aşırı porno kullanımıyla ortaya çıkan sürekli fantezi / tatmin döngüsü, en sevgi dolu ve değer verilen partnerle bile duygusal ve cinsel bir kopukluğa yol açar. Beklenmedik diğer bir sonuç herhangi bir fiziksel sorun olmadığı halde sertleşme bozukluğu, geç boşalma, cinsel isteksizlik ve orgazm olamama gibi cinsel işlev bozukluklarının ortaya çıkmasıdır.

Kompulsif konuşma (iletişim bağımlılığı) : Bu tür bir iletişim için pratik bir gereklilik olmasa bile diğer insanlarla sürekli iletişim halinde olma ihtiyacı vardır.  Kullanıcılar Facebook ve YouTube gibi sosyal medya mecralarında bire bir veya grup iletişimine bağımlı hale gelir. Amaç sosyal destek bulmak, iletişim kurmak veya eğlenmek olabilir. Ancak, bu faaliyetlere müdahale edilmesi çatışma ve suçluluk duygusuyla sonuçlanabilir.

Bu tür bir bağımlılığa problemli sosyal medya kullanımı, sosyal ağ bağımlılığı da denir. Kişilerin kendilerinin ve arkadaşlarının sosyal ağ sayfalarına sürekli bağlanma, güncelleme ve kontrol etmeleri şeklinde görülür. Bazı insanlar için aslında önemli olan tek şey, ister çevrimdışı ister yalnızca sanal olsunlar, ağda çok sayıda arkadaşın olmasıdır. Bu, özellikle özgüven desteğine daha fazla ihtiyaç duyan gençler için geçerlidir.  Bazen gençler, idealize ettikleri imajlarını diğerlerine göstermek için sosyal ağları kullanır.

Zorunlu VR kullanımı (Sanal gerçeklik bağımlılığı): Sanal gerçekliği veya sanal, sürükleyici ortamları kullanma zorunluluğudur. Şu anda, etkileşimli sanal medya (sosyal ağlar gibi) sanal gerçeklik olarak adlandırılırken, gelecekteki sanal gerçeklik, bilgisayarla simüle edilmiş, sürükleyici ortamlar veya dünyalar anlamına gelir. Uzmanlar, sanal gerçekliğin tehlikeleri hakkında uyarıda bulunur ve sanal gerçekliğin (hem şimdiki hem de gelecekteki biçimiyle) kullanımını uyuşturucu kullanımına benzeterek, bu karşılaştırmalara, uyuşturucular gibi, kullanıcıların muhtemelen bağımlı hale gelebileceği endişesini getirir.

Video akışı bağımlılığı (Televizyon bağımlılığı): Video akışı bağımlılığı, YouTube gibi ücretsiz çevrimiçi video paylaşım siteleri, Netflix gibi abonelik akış hizmetleri ve Twitch gibi canlı akış siteleri aracılığıyla erişilen çevrimiçi video içeriğini izleme bağımlılığıdır. İnternetin sosyal doğası, bireyin tüketim alışkanlıklarını pekiştirici bir etkiye sahip olduğu gibi, belirli televizyon dizilerinin meraklıları için art arda izleme davranışını normalleştirmektedir.

Vikipedi bağımlılığı : 2016 itibariyle, Wikipedia bağımlılığı psikiyatri dergilerinde yer almıştır.