- Açık ilişki nedir?
Açık ilişki, partnerlerin birden fazla kişiyle cinsel, duygusal ve romantik ilişki yaşama konusunda fikir birliğinde olduğu, karşılıklı onaya dayalı tekeşli olmayan ilişki biçimidir. Açık ilişkide, çift arasında yaşanacak ilişkilerin sınırları hakkında fikir birliği ile şeffaflık, dürüstlük ve açıklık konusunda tam bir anlaşma vardır. Bu özellikleriyle de eşlerin önceden verilmiş onayı olmayan “aldatma” ve “sadakatsizlik” gibi tekeşli olmayan ilişkilerden farklıdır ve “etik çokeşlilik” olarak da adlandırılır.
Açık ilişki kavramı 1970’lerden beri bilinmektedir ve 68 kuşağı özgürleşme hareketi ile ilişkilendirilmektedir. Bu konudaki ilk bilimsel makaleler de 1977-1978’den itibaren yayınlanmaya başlamıştır. Ancak 2000’li yıllardan önce çok az sayıda bilimsel çalışmalara konu olmuştur. Günümüzde ise açık ilişkiye daha yaygın bir ilgi vardır ve giderek artan sayıda yayın çıkmaya başlamıştır. Araştırmalar, son yıllarda gençler arasında açık ilişkiye ilginin arttığını göstermektedir. Ayrıca erkekler kadınlara kıyasla biraz daha yüksek oranda açık ilişkiye sıcak bakmaktadır.
Açık İlişki Tercih Etme Nedenleri:
- Başka birini sevmek ama eski ilişkiyi bitirmek istememek,
- Doğası gereği tek eşli olmamak,
- Eşlerden birinin diğerinin ihtiyaçlarını karşılayamadığını fark etmesi,
- Eşler arasında değişen cinsel dürtü ve fantezi düzeyi,
- Bir veya her iki eşin daha fazla özgürlük, arkadaşlık, entelektüel ve cinsel çeşitlilik istemesi,
- Eşlerin dünyanın farklı yerlerinde yaşadıkları durumlarda, duygusal ve cinsel doyum için uygun bir seçenek olması,
- Daha yüksek duygusal ve cinsel heyecan yaşama ihtiyacı ve isteği,
- Cinsel hayatın zenginleşmesi ve katılımcıların daha sık cinsel ilişkiye girebilme olasılığı.
Bazı insanlar, kendilerine meydan okunmadıkça ilişkilerinde yetersiz olduklarını düşünme eğiliminde olabilir ve bu nedenle açık ilişki isteyebilir. Açık ilişkiler kıskançlık, bağlılık veya sahiplenme gibi duygular nedeniyle üstesinden gelinmesi gereken zorluklar ve çatışmalara yaratır. Bunlarla baş etme becerisi kişilerin farkındalığını ve özgüvenini artırabilir. Tekdüzelikten ötürü yaşanan sıkıcılık hissi de açık ilişki isteğine yol açabilir. Çünkü yeni ilişkinin yarattığı yüksek enerjinin keyfi, yeni bir fiziksel ilişkinin oluşumu sırasında yaşanan yüksek duygusal ve cinsel heyecan hayatı renklendirir. Kapalı ve sınırlı çevrelerde yaşamanın verdiği yalnızlık hissi de entelektüel ve duygusal düzeyde bağlantı kurabilecekleri benzer bakış açısına sahip diğer çiftler ve bireylerle tanışabilme isteği için itici güç olabilir. Yoğun kaygılı ve depresif hisseden kişiler de bu olumsuz duygulardan kurtulmanın bir yolu olarak açık ilişkiye yönelebilirler.
Evlilikte örneğin eş değiştirmenin fiziksel olarak yoğun deneyimler sağladığını ve son derece ego tatmin edici olabileceğini gösteren araştırmalar vardır. Ayrıca kapalı ilişkide yaşanan hapsedilme ve ağır sorumluluk duygusundan geçici bir kurtuluş şansı verdiği ve kişilerin en çılgın fantezilerini bile yaşayabildikleri de saptanmıştır.
Bazı araştırmalar, açık evliliklerde çiftlerin tatmin edici ilişkiler sürdürebileceğini gösteriyor. Birden fazla araştırmada açık evliliklerdeki çiftler ile tek eşli evliliklerdeki çiftler arasında cinsel açıdan evlilik uyumunda hiçbir farklılık gözlemlenmemiştir. Ayrıca yine birden fazla araştırma, açık evlilik yapan çiftlerin genel nüfustaki çiftlere göre daha yüksek memnuniyet seviyelerine sahip olduğunu göstermiştir. Açık evlilik yaşayan çiftlerin çoğunun ilişkilerinin kalitesini “ortalamadan daha iyi” veya “olağanüstü iyi” bulduğunu gösteren çalışmalar da vardır. Bazı çiftler, açık evliliğin evlilik doyumlarını artırdığını düşünmektedir. Eş değiştirme tarzında açık evliliklere katılan 1092 kişiyle yapılan çevrimiçi araştırma sonucunda, evliliklerinde “biraz mutsuz” veya “mutsuz” olduğunu söyleyenlerin yaklaşık yüzde 80-90’ı, eş değiştirmeye başladıktan sonra evliliklerinde daha mutlu olduklarını bildirmiştir. Sonuç olarak açık evliliğin, bazı durumlarda evlilik doyumunu artırabildiğini ve bireylerin ruhsal olarak kendilerini daha iyi hissedebileceğini söyleyebiliriz.
Ancak açık evliliklerdeki çiftler, farklı noktalarda çatışma potansiyeline de maruz kalırlar. Araştırmalar, açık evlilik yapan çiftlerin yüzde 80 veya daha fazlasının evlilik dışı ilişkilerinde kıskançlık yaşadığını göstermiştir. Kökleri açık evliliğe dayanan kıskançlık, ciddi çatışmalara yol açabilir. Örneğin, rakip ilişkiye müdahale etmeye çalışmak partneri kızdırabilir. Bir partnere hakaret etmek veya azarlamak misilleme tepkileri tetikleyebilir. Daha fazla bağlılık talep etmek tartışmaları ateşleyebilir. Kıskançlığın neden olduğu çatışmalar bunaltıcı olabilir ve ilişkilere zarar verebilir.
Kıskançlık bir sorun olmasa bile, açık evlilikte başka sıkıntılar yaşanabilir. Tek eşli olmayan ilişkinin çok zaman alıcı olduğu, çok fazla enerji istediği veya çok karmaşık olduğunu hissettikleri için açık ilişkilerden cinsel olarak tekeşli ilişkilere geçiş olmaktadır. Çok sayıda uzman, açık evliliklerin yakınlığa müdahale ederek ve güvensizlikleri kışkırtarak ilişkileri bozduğunu da ileri sürmektedir.
Çiftler evlilik dışı ilişkiye izin vermeyi kabul etseler bile, evlilik dışı cinsel ilişkiye giren çiftler arasında boşanma riskinin biraz daha yüksek olması da dikkat çekicidir.
- Açık ilişkinin kaç türü vardır?
Açık ilişkinin en fazla rastlanan iki tipi vardır. İlki “poliamory”, ilgili tüm partnerlerin onayıyla, aynı anda birden fazla partnerle romantik ilişkiler pratiği veya arzusudur. Kendini çokeşli olarak tanımlayan bireyler, bilinçli bir kıskançlık yönetimi ile açık ilişkiler sürdürür. Bu tip ilişki yaşayan bazı bireyler, cinsel aktivitelerini yalnızca belli bir grubun üyeleriyle sınırlamayı tercih eder. Bu “çoklu sadakat” olarak adlandırılan kapalı bir çokeşliliktir. Seçilen açık ilişki tipi, ilgili bireylerin seçimlerini ve felsefelerini yansıtır, ancak aşk, samimiyet, yakınlık, dürüstlük, eşitlik, iletişim ve bağlılık gibi temalar veya değerlerle birliktedir.
Yaygın görülen diğer tip ise eş değiştirme (swinging) olarak bilinir. Başkalarıyla duygusal temas içermeyen cinsel ilişkiler yaşanması söz konusudur. Bu ilişkilere çift birlikte aynı anda veya herbiri tek olarak katılabilir.
- Açık evlilik nedir?
Açık evlilik, bir evlilikte eşlerden her birinin evlilik dışı cinsel ilişkilere girebilecekleri konusunda fikir birliğinde oldukları bir açık ilişki biçimidir. Bu durum onlar tarafından aldatma olarak görülmez ve “eş değiştirme”, “poliamory” gibi farklı biçimleri vardır.
- Açık ilişki/ açık evlilik yaşayan insanların bir bağımlılığı var mıdır? Yoksa istediklerinde bu durumu sonlandırabiliyorlar mı?
“Cinsel bağımlılık” kontrol edilemeyen, olumsuz sonuçlarına rağmen sürdürülen, yineleyici ve şiddetli cinsel fanteziler, cinsel dürtüler ve cinsel davranışları tanımlamak için kullanılan bir klinik tanıdır. Kompulsif mastürbasyon, sanal cinsellik, pornografi bağımlılığı, yineleyici tarzda rastgele cinsel ilişkide bulunma şeklinde kendini gösterebilir.
Açık ilişki, cinsel bağımlılığın bir türü olarak tanımlanmaz. Burada anahtar nokta bireylerin cinsel davranışları üzerinde kontrol becerisi olması ve olumsuz sonuçlar yaşamamasıdır. Birçok çift açık ilişkileri düşünür, ancak bu fikri takip etmemeyi de seçer. Bir süre açık ilişki yaşadıktan sonra bundan vazgeçen bireyler de vardır.